siirt (il) ne demek?

Siirt, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir.

Siirt ili nüfusu: 331.070'tir. Bu nüfusun %72,4'ü şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 5.718 km2'dir. İlde km2'ye 58 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde 268’dir.) İlde yıllık nüfus artışı % 0,24 olmuştur.¹ İl merkezinin denizden yüksekliği: 887 m.'dir.²

2021 TÜİK verilerine göre 7 İlçe, 12 belediye, bu belediyelerde 63 mahalle, ayrıca 274 köy bulunmaktadır.³

Tarihçe

Türkiye Cumhuriyeti dönemi

Cumhuriyet döneminde il olan Siirt, 1924'te Beytüşşebap'ın; 1926'da Beşiri ve Sason'un katılmasıyla genişledi. Ancak Beytüşşebap, 1936'da yeniden il yapılan Hakkâri'ye bağlandı. 1938'de Garzan (bugün Yanarsu) ilçesinin merkezi Mısrıç'a (bugün Kurtalan) taşındı ve aynı ilçeye bağlı Baykan bucağı ilçe oldu. Aynı yıl Sason'a bağlı bucak olan Hazo, Kozluk adıyla ilçe yapıldı. 1943'te Garzan ilçesinin ve merkezinin adı Kurtalan olarak değiştirildi. 1957'de Beşiri'nin bucağı olan İluh, Batman adıyla ilçe yapıldı. 1962'de Pervari ilçesinin Müküs bucağı, Van'ın Gevaş ilçesine bağlandı. 1990 yılında Siirt'in Batman, Beşiri, Kozluk ve Sason ilçeleri yeni kurulan Batman iline bağlandı. Aynı yıl Siirt'in Şırnak ilçesiyle, Eruh'tan ayrılarak ilçe yapılan Güçlükonak beldesi yeni kurulan Şırnak iline bağlandı ve Merkez ilçeye bağlı Tillo bucağı Aydınlar adıyla ilçe yapıldı.

Yönetim

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır. İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.⁴⁵

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Siirt Valisi, 1968-Of doğumlu Osman HACIBEKTAŞOĞLU’dur. 17 Haziran 2020 tarihinde İçişleri Bilgisayar Bilgi İşlem Dairesi Başkanı iken atanmıştır.⁶

2019 Türkiye yerel seçimleri sonunda Siirt Belediye Başkanlığını kazanan Berivan Helen Işık (HDP), 15 Mayıs 2020 tarihinde görevden alınmış, yerine Siirt Valisi Osman HACIBEKTAŞOĞLU kayyum olarak atanmıştır.⁷ Ayrıca Baykan ve Kurtalan ilçelerinin HDP'li belediye başkanları da seçildikten sonra İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınmış, yerine ilçe kaymakamları kayyum atanmıştır.

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Siirt İl Genel Meclisi üye sayısı, 15 AK Parti, 7 HDP olmak üzere 22’dir.⁸ Siirt Belediye Meclisi ise 13 AK Parti ve 18 HDP olmak üzere 31 üyeden oluşur.⁹

2018 Genel seçimleri sonucu, Siirt'i temsilen TBMM'de AK Parti'den 1 milletvekili (Osman Ören) ve HDP'den 2 milletvekili (Meral Danış Beştaş, Sıdık Taş) seçilmiştir.¹⁰

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2022 verileri)¹¹

Siirt ili nüfusu: 331.980'dir. Bu nüfusun % 72,94'ü şehirlerde yaşamaktadır (2021 sonu). İlin yüzölçümü 5.718 km2'dir. İlde km2'ye 58 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde 273’dür.) İlde yıllık nüfus artışı % 0,27 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe (% 1,89)- Şirvan (-% 3,10)

04 Şubat 2022 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 12 belediye, bu belediyelerde 63 mahalle ve ayrıca 276 köy vardır.


2021 yılı sonunda Siirt ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri

İlçe
Baykan
Eruh
Kurtalan
Merkez
Pervari
Şirvan
Tillo

Siirt

İlin yıllara göre nüfusları

Konum


Konum Bilgileri

İlçe
Siirt Merkez
Baykan
Eruh
Kurtalan
Pervari
Şirvan
Tillo
SİİRT

Spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Siirt İl Özel İdare Spor, futbol Bölgesel Amatör Lig (BAL) de grubunu 3. sırada tamamlamıştır. 2019-2020 Sezonu sonunda 3. Lig'e yükselmiştir. 3. Lig Kadın futbol liginde de 2 takımı vardır. Hentbol erkekler 2.ligi takımı ligden çekilmiştir.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Siirt İl Özel İdare Spor, 3.turda elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: Siirt Atatürk Stadyumu (5.650), Siirt Kapalı Spor Salonu (1.500), 100.Yıl Yüzme Havuzu (750)'dur.